Stap 2 Beton gieten en zagen. Werken met vuurbeton

Beton gieten

De mallen

Een stuk spaanplaat met kunststof coating is heel geschikt om de bodem van een mal mee te maken: die is al waterdicht en hoeft dus niet geschilderd te worden. Zaag de latten voor

de mal en bevestig ze op de bodem met schroeven (niet met lijm). Schilder de latten (2 lagen). Als de verf

droog is dicht je de kieren met een beetje acrylaatkit.

Gebruik je de mal opnieuw, maak hem dan eerst goed schoon en dicht de kieren weer.

Gietstukken

Er zijn twee vormen die gegoten moeten worden: het luik waarmee de kachel aan de onderkant wordt afgesloten, en het uitlaatstuk: het blok met de uitsparing voor de rookafvoer. Mengverhouding van het beton is

1 portlandcement : 2 scherp zand : 3 fijn grind.

Luik

550x200x24 mm

Uitlaatstuk

550x200x50 mm met een Ø 122 mm opening voor de rookafvoer

Beton zagen

Het op maat slijpen van de stenen en tegels kan met een haakse slijper, maar het gaat veel beter en preciezer met een watergekoelde diamantcirkelzaag.

Het luik is slechts 24 mm dik, wacht daarom zeker 5 dagen met ontkisten.

Het uitlaatstuk heeft een uitsparing van 122 mm, dus 2 mm groter dan de kachelpijp die er ruim in moet passen. Als vorm voor de opening kan je de kachelpijp gebruiken. Knip dan wel een strook plastic en wikkel die een aantal keren om het uiteinde. Om de pijp op z’n plek te houden schroef je

4 schroeven in de mal. Zie de foto’s.

Teken duidelijk af en gebruik een geleidelat. Met een 125 mm diamantschijf zaag je een betontegel in zes gangen door: per gang ongeveer 9 mm diepte.

De eerste twee blokken, voor de grondlaag, zijn 48 x 20 x 5 cm. Zaag eerst 6 cm van de korte kanten (zie foto hierboven), en zaag daarna de tegel doormidden.

De bodem van de kachel, die op de grondlaag zal worden gemetseld, bestaat uit een hele en een halve tegel. In de hele tegel wordt een gat geslepen van 25 x 19,5 cm, 9 cm vanaf de korte kant.

De blokken voor de bell zijn 60 x 20 x 5 cm (de tegel in de lengte doormidden) en 50 x 20 x 5 cm. Bij die laatsten eerst 5 cm van de korte kanten afzagen, en daarna de tegel in de lengte doormidden.

Voor het gieten smeer je de mal goed in met olie, om te voorkomen dat de uitgeharde vorm aan de mal blijft plakken. Na het gieten tril je het beton door met een hamer een paar minuten op de mal te tikken. Dek tijdens het uitharden de mal af met een stuk plastic. Houd ook na het ontkisten de vorm in plastic, zodat het vocht erin blijft. Beton hardt uit door de reactie met water, en dat is pas na 28 dagen helemaal klaar.

Gietstukken van vuurvast beton

Werken met vuurbeton is heel anders dan werken met gewoon beton. Temperatuur, hoeveelheid toe te voegen water en verwerkingstijd komen heel precies. Mengen en trillen zijn vaardigheden die je door ervaring leert. Als je dit voor het eerst doet is het verstandig om het eerst uit te proberen met een kleine hoeveelheid.

Temperatuur

Om het materiaal goed te kunnen verwerken moet zowel het beton als het toe te voegen water een temperatuur hebben tussen de 10º en 20º Celsius. Het minimum is 7ºC. Boven de 20ºC zal het uithardingsproces aanzienlijk sneller verlopen. Er is dan mogelijk te weinig tijd om het mengsel goed te verwerken.

Water

Gebruik drinkwater van goede kwaliteit met een temperatuur van 10º - 20º C. Bereken op basis van het productinformatieblad de exacte hoeveelheid toe te voegen water. Let op dat dit per product heel verschillend kan zijn! Overschrijd niet de maximale hoeveelheid zoals aangegeven op het productblad.

Mal

Voordat het beton in de mal wordt gegoten moet de binnenkant van de mal goed worden ingevet met olie, anders zit het beton na uitharding aan de mal vast.

Mengen

Gebruik beslist een stofmasker om het inademen van cementstof te voorkomen. Over het algemeen wordt vuurvast beton in zakken van 25 kg geleverd; als een droog mengsel, waaraan alleen water hoeft te worden toegevoegd. Voor de bell van de Roquetinho kun je ook prima zelfgemengd vuurbeton gebruiken: één deel aluminiumcement op drie delen chamottekorrels.

Weeg de hoeveelheid beton af die je nodig hebt en doe het in een bak. Voeg de afgemeten hoeveelheid water toe en meng grondig met een troffel. De mengtijd mag niet langer zijn dan 3 minuten. Je hebt nu een aardevochtig materiaal dat meteen in de mal moet worden geschept.

Verwerken

Vul de mal en begin met trillen. Na enkele minuten zal het beton vloeibaarder worden en zullen er luchtbellen ontsnappen. Druk met een plamuurmes het beton in de hoeken. Voeg indien nodig meer beton toe aan de mal. De triltijd mag niet te kort zijn, maar zeker niet te lang: dan krijg je ontmenging. Water bovenop het mengsel is een indicatie van ontmenging: dat moet worden voorkomen.

Verharding

Het beton hardt uit door een chemische reactie tussen het aluminiumcement en het water. Hierdoor kan warmte ontstaan. Bedek de vorm direct na het trillen met een stuk plastic om verdamping van het water te voorkomen. Bij 15 - 20ºC duurt het uitharden ongeveer 6 -8 uur. 80% van zijn sterkte is dan bereikt (na ± 2 weken is het beton volledig uitgehard).

Bij lagere werkruimte- en/of materiaaltemperaturen zal de uitharding langer duren. Controleer vóór het ontkisten of het beton goed is uitgehard. Om te ontkisten verwijder je één kant van de vorm en tik je de vorm eruit.

Zoals gezegd is het beslist verstandig om eerst een proefstukje te doen met een kleine hoeveelheid vuurbeton. Ook al vanwege de hoge aanschafprijs van vuurbeton zou het zonde zijn als een grote vorm mislukt.

Het is een kwestie van uitproberen om de juiste hoeveelheden en verhoudingen te vinden. Teveel water geeft een verminderde kwaliteit van het beton, te weinig maakt het trillen erg moeilijk. Als indicatie: voor de langere delen 10 kg (2,5 kg aluminiumcement op 7,5 kg chamotte) met 1,7 liter water, en voor de kortere delen 8,3 kg (2 kg aluminiumcement op 6,3 kg chamotte) met 1,4 liter water.

te veel luchtbellen

zo is het goed

Twee mallen voor vuurbeton delen

Afmetingen binnenkant: 600 x 200 x 50 mm (lxbxh). Korte delen:

500 x 200 x 50.