Werken met vuurbeton
Triltafel
Om vormen uit vuurvast beton te gieten heb je een (eenvoudige) triltafel nodig. Zodra het betonmengsel in de mal gaat moet het worden getrild om het materiaal te verdichten en de luchtbellen eruit te persen.
Hier zie je een simpele triltafel die je op een Workmate kunt zetten. Een dikke multiplex plaat van 40x60 cm wordt bevestigd aan twee balken van 40 cm door middel van vier veren die je vastzet met bouten en moeren. Een balk van 60 cm, bevestigd aan de twee balken van 40 cm, wordt in de workmate geklemd. Om de workmate te stabiliseren leg je er 2 betontegels op. Aan de zijkant van de multiplex plaat schroef je een dik metalen plaatje, waartegen je de boorhamer houdt om te trillen. Op de plaat zet je de mal vast met lijmklemmen. Zorg ervoor dat hij waterpas staat.
Het trillen gaat veel gemakke-lijker met gebruikmaking van een trilmotor. Het vuurbeton-mengsel heeft maar een korte open tijd, en dan scheelt het veel stress als je niet met de hand hoeft te trillen. Een eenvoudige 50 watt trilmotor is voor dit doel al voldoende. Je schroeft hem vast aan de onderkant van de trilplaat, zie de foto.
Zie ook dit YouTubefilmpje.
Werken met vuurbeton is heel anders dan werken met gewoon beton. Temperatuur, hoeveelheid toe te voegen water en verwerkingstijd komen heel precies. Mengen en trillen zijn vaardigheden die je door ervaring leert. Als je dit voor het eerst doet is het verstandig om het eerst uit te proberen met een kleine hoeveelheid.
Temperatuur
Om het materiaal goed te kunnen verwerken moet zowel het beton als het toe te voegen water een temperatuur hebben tussen de 10º en 20º Celsius. Het minimum is 7ºC. Boven de 20ºC zal het uithardingsproces aanzienlijk sneller verlopen. Er is dan mogelijk te weinig tijd om het mengsel goed te verwerken.
Water
Gebruik drinkwater van goede kwaliteit met een temperatuur van 10º - 20º C. Bereken op basis van het productinformatieblad de exacte hoeveelheid toe te voegen water. Let op dat dit per product heel verschillend kan zijn! Overschrijd niet de maximale hoeveelheid zoals aangegeven op het productblad.
Mal
Voordat het beton in de mal wordt gegoten moet de binnenkant van de mal goed worden ingevet met olie, anders zit het beton na uitharding aan de mal vast.
Mengen
Gebruik beslist een stofmasker om het inademen van cementstof te voorkomen. Over het algemeen wordt vuurvast beton in zakken van 25 kg geleverd; als een droog mengsel, waaraan alleen water hoeft te worden toegevoegd. Voor de bell van de Roquetinho kun je ook prima zelfgemengd vuurbeton gebruiken: één deel aluminiumcement op drie delen chamottekorrels.
Weeg de hoeveelheid beton af die je nodig hebt en doe het in een bak. Voeg de afgemeten hoeveelheid water toe en meng grondig met een troffel. De mengtijd mag niet langer zijn dan 3 minuten. Je hebt nu een aardevochtig materiaal dat meteen in de mal moet worden geschept.
Verwerken
Vul de mal en begin met trillen. Na enkele minuten zal het beton vloeibaarder worden en zullen er luchtbellen ontsnappen. Druk met een plamuurmes het beton in de hoeken. Voeg indien nodig meer beton toe aan de mal. De triltijd mag niet te kort zijn, maar zeker niet te lang: dan krijg je ontmenging. Water bovenop het mengsel is een indicatie van ontmenging: dat moet worden voorkomen.
Verharding
Het beton hardt uit door een chemische reactie tussen het aluminiumcement en het water. Hierdoor kan warmte ontstaan. Bedek de vorm direct na het trillen met een stuk plastic om verdamping van het water te voorkomen. Bij 15 - 20ºC duurt het uitharden ongeveer 6 -8 uur. 80% van zijn sterkte is dan bereikt (na ± 2 weken is het beton volledig uitgehard).
Bij lagere werkruimte- en/of materiaaltemperaturen zal de uitharding langer duren. Controleer vóór het ontkisten of het beton goed is uitgehard. Om te ontkisten verwijder je één kant van de vorm en tik je de vorm eruit.
Zoals gezegd is het beslist verstandig om eerst een proefstukje te doen met een kleine hoeveelheid vuurbeton. Ook al vanwege de hoge aanschafprijs van vuurbeton zou het zonde zijn als een grote vorm mislukt.
Het is een kwestie van uitproberen om de juiste hoeveelheden en verhoudingen te vinden. Teveel water geeft een verminderde kwaliteit van het beton, te weinig maakt het trillen erg moeilijk. Als indicatie voor bovenstaande vormen: voor de langere delen 10 kg (2,5 kg aluminiumcement op 7,5 kg chamotte) met 1,7 liter water, en voor de kortere delen 8,3 kg (2 kg aluminiumcement op 6,3 kg chamotte) met 1,4 liter water.
teveel luchtbellen
zo is het goed
Twee mallen voor vuurbeton delen